เปิดตำนาน พระนางพญา หนึ่งในเบญจภาคี อิงประวัติศาสตร์”องค์ดำ-สมเด็จพระนเรศวร” ถึงพระเครื่องขุนแผนเคลือบ-อยุธยา และขุนแผน กรุบ้านกร่าง-สุพรรณบุรี

พระนางพญา ถือว่า หนึ่งในห้า พระเบญจภาคีเนื้อดิน ตำนานยุคแรกสุด คือ พระมารดาของพระนเศวรหรือ พระวิสุทธิ์กษัตรีเป็นผู้สร้างพระนางพญาอันลือลั่น แต่หากย้อนอดีตลึกไปก่อนหน้านี้ นายทัศนัย กุลสุวรรณ หรือครูชา เจ้าของพิพิธภัณฑ์พระสมเด็จโต พรหมรังสี พิษณุโลก 95/6 ถนนสิงหวัฒน์ ต.ในเมือง อ.เมืองพิษณุโลก บอกว่า เซียนพระหลายคนทมักไม่พูดถึง ไม่นิยม ไม่มีในสารบนในสายพุทธพาณิชย์ แต่สายอนุรักษ์ กล่าวได้ว่า พระนางพญา นั้นมีมาตั้งแต่ยุคพ่อขุนศรีอินทราทิตย์  ทำพระเครื่องจากกระดูกช้างและขาช้าง ถัดมายุคพอขุนบางกลางท้าว เรียกว่าเป็น นางพญายุคนครไทย หรือ พระนางพญาวัดกลาง อ.นครไทย พิษณุโลก พอมีหมุนเวียนบ้าง รูปทรงสามเหลี่ยมเนื้อสีเขียวๆ 

“ครูชา” ระบุว่า พระนางพญาเนื้อดิน เริ่มจาก ปี พ.ศ.2120 พระมหาธรรมราชาปกครองสยามประเทศ โดยมีพระวิสุทธิกษัตรีย์ เป็นมเหสีพระมหาธรรมราชา ทรงริเริ่มให้ฤษีเป็นผู้สร้างพระนางพญา เนื่องจากถูกพม่าล้อมเมือง จึงต้องหาเครื่องยึดเหนียวทางใจ โดยนำทรายท้องแม่น้ำ ผสมว่านและเกสรดอกไม้ เหมือนแร่ศักดิ์สิทธิ์ ลอยเห็นเด่นชัดรูปทรงสามเหลี่ยมในองค์พระทำพิธีปลุกเสก พระพญาในยุคแรก ระหว่างศึกสงคราม ลักษณะเด่น คือ มีเส้นบริเวณคอพิมพ์พระเครื่องนางพญา 3 เส้นด้วยกัน เรียกง่ายว่า “นางพญา สิงหรานี”  ถือว่า หายากมาก เพราะสร้างจำนวนไม่มาก ไม่ถึง1 ธรรมขันธ์หรือ 84,000 องค์ เดิมราคาว่ากันที่หลักล้าน แต่ปัจจุบันหลักแสนถือว่าเพียงพอในเศรษฐกิจยุคนี้ เล่าขานต่อๆ มากันถึง กรุแตกครั้งแรกที่”วัดนางพญา-วัดราชบูรณะ”ข้าง”วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรวิหารหรือวัดใหญ่ ครั้งที่พุทธเจ้าหลวงรัชกาลที่ 5 เสด็จประพาสเมืองพิษณุโลกได้มีการทูลถวายพระนางพญาและยังแจกจ่ายแก่ข้าราชบริพารอีกด้วย

ถัดมาอีกยุค สร้างพระในยุคพระเอกาทศรถ ปี พ.ศ.2153 เป็นนางพญาเข่าโค้ง ลักษณะเด่นคือ มีเส้นคอขีดบางๆ 2 -ขีด ยุคนี้ ถือว่าสงครามสงบ มีไพร่พล ทหารเป็นคนสร้างพระเพื่อทำนุบำรุงศาสนา กดพิมพ์พระเครื่องนางพญา บรรจุลงเจดีย์หลายธรรมขันธ์ ไปยังวัดหลายแห่งทั่วพิษณุโลก ถือเป็นพระแท้ตรงยุคตรงพิมพ์ นิยมเช่าครอบครองในสายพุทธพาณิชย์ ราคาพุ่งหลักแสนหลักล้านจนคนธรรมดาๆแทบ จับต้องไม่ได้ กระทั่งไม่นานนี้ กลายเป็นผลสืบเนื่อง ที่วัดหลายแห่งในพิษณุโลกหยิบยกตำนานครั้งเก่า เล่าขานนางพระกรุแตกในวัดหลายแห่งทั่วเมืองพิษณุโลก แม้ว่างเซียนพระตรวจเช็คแล้ว ส่วนใหญ่ไม่ถึงยุค แต่เป็นเพียงกระแสตื่นตูมรุมแห่ พาเงินเข้าวัดไม่น้อยในห้วงที่ผ่านมาก 

 สำหรับ พิมพ์นางพญาแท้ๆ ยังพบว่า สร้างในยุครัชกาลที่ 1,2, 3 หลายธรรมขันธ์ เรียกได้ว่า นางพญายุครัตนโกสินทร์ แต่บรรดาเซียนพระมักนิยมไม่เล่น เนื่องจาก รูปพิมพ์ไม่เหมือนยุคแรก สร้างกันจำนวนมาก ราคาไม่แพง หลักพันบาท เนื่องจากพระเครื่องอายุประมาณเพียง 200 ปีเท่านั้น  เจตนาสร้างนางพญาเพื่อสืบทอดพุทธศาสนาต่อเนื่องถึงยุคสมัยรัชกาลที่ 5 เรื่อยมา เป็นการสร้างบรรจุกรุเจดีย์ตามวัดต่างๆ บ้างก็นำพระกรุแตกในยุคต้นๆเอาออกไปและสร้างพระนางยุคใหม่บรรจุกรุแทน  หากมีรอยนิ้วมือกด ประเมินเบื้องต้นว่าเป็นพระสร้างในยุคหลังๆ    

ย้อนกลับมายุค พ.ศ.2133 สมัยพระนเรศวร กลับเมืองสยามประเทศ หลังจากเป็นเชลยที่พม่า โดยมีน้องหรือพระสุพรรณกัลยา สลับการแลกตัว แต่พอเห็นเมืองสองแคว พบว่า บ้านเมืองพังบูรณะไม่ไหว และเดินทางไปอยุธยาเพื่อหาพระมหาธรรมราชา (พระบิดา) จากนั้นปี ปี 2134 ได้รวบรวมพล เกณฑ์เป็นทหารชายถือมีไม่มากนัก ไปยังวัดบ้านกร่าง สุพรรณบุรี เพื่อฝึกซ้อมการรบ และชนะศึก ทำงยุทธหัตถีชนะพระมหาอุปราชสำเร็จจึงสร้างพระเป็นที่ระลึก  

ปี 2135 สมเด็จพระนเรศวรได้สร้างเมืองสุพรรณให้รุ่งเรือง ตั้งป้อมปราการ สงครามพม่าและอยุธยาไม่มีการรบพุ่งประจัญบานเหมือนเดิม พระนเรศวรดำริให้พระพนรัตน์ ซึ่งเป็นอาจารย์ของพระนเรศวรสร้าง”พระธรรมราชา”โดยตั้งใจทำแบบพิมพ์เป็นพระทรงธรรมราชาหรือพระบิดาพระนเรศวร  ลักษณะซุ้มครอบด้านบน แต่ไฉนยุคหลังๆกลับเรียกว่า”พระขุนแผน” แทน นอกจากนี้ยังมวลสารผสมลงไปองค์พระ ลักณะน้ำยาสีคล้ำๆเคลือบผิวป้องกันไว้ เรียกในยุคหลังๆว่า ขุนแผนกระเบื้องเคลือบ อันโด่งดัง จัดสร้างปลุกที่”วัดป่าแก้ว”หรือวัดใหญ่ชัยมงคล จ.อยุธยา ปัจจุบันถือเป็นพระเครื่องยอดนิยม ราคาเช่าซื้อหากันหลักล้านบาท เนื่องจากมีกำลังทหารน้อย กดแบบสร้างพระไม่มาก อาจเรียกว่าไม่ครบ 1 ธรรมขันธ์ด้วยซ้ำ  

ส่วน ขุนแผน วัดบ้านกร่าง ศรีประจันต์ จ.สุพรรณบุรี ระบุว่า เป็นสถานที่ค้นและพบขุนแผนกรุวัดบ้านกร่าง (กรุแตกในปี 2447) ตำนานปี พ.ศ.2145 ยุคที่บ้านเมืองสงบสุข สมเด็จพระนเรศวร ดำริให้พระมหาเถรคันฉ่อง หรือ พระพนรัตน์ สร้างขุนแผนพลายคู่ หรือ ขุนแผนพลายคู่ตัดเดี่ยวและอีกหลายพิมพ์เพื่อทำให้คนในชาติรักกัน กดพิมพ์พระพุทธปาง มารวิชัย มีซุ้มครอบ บางตำนานสันนิษฐานว่า ขุนแผนอาจสร้างปลุกเสกที่วัดเถรพลาย ที่อยู่ไม่ห่างกันนัก เหตุปี 2146 เกิดโรคห่าระบาดและวัดบ้านกร่างเป็นสถานที่รวบพลและเป็นสนามรบ อย่างไรก็ตาม คำว่า”ขุนแผน กรุบ้านกร่าง”นั้นกลายเป็นตำนานพระชื่อดังไปแล้ว ไม่ว่าจะสร้างพระขุนแผนวัดใด หากผู้ใดครอบครอง”ขุนแผนกรุบ้านกร่าง”  วัตถุมงคลเก่าแก่ยุค”องค์ดำ”ย่อมมีพุทธคุณ รุ่งเรืองการเงิน-การงาน คงกระพันชาตรี เสน่ห์มหานิยม